Antidepressiva en zwangerschap, hoe zit dat nou? Moet ik stoppen met het slikken van antidepressiva als ik zwanger ben? Of kan ik deze beter in lage(re) dosering blijven slikken om een terugval te voorkomen? Wegen de nadelen van antidepressiva gebruik tijdens zwangerschap niet op tegen de nadelen van alle stress die komt kijken bij het mogelijk voorkomen van een nieuwe depressie? Krijgt de baby last van ontwenningsverschijnselen na de geboorte? Stel dat ik antidepressiva blijf slikken, kan ik onze baby dan wel borstvoeding geven? Allemaal ingewikkelde vragen waarmee ik me de afgelopen weken bezig heb gehouden en waar niet direct eenduidige antwoorden op zijn.

Natuurlijk zou ik het liefst direct volledig stoppen met het gebruik van antidepressiva. Het laatste wat ik wil is dat een baby hiervan iets binnenkrijgt. Tegelijkertijd weet ik ook wat de invloed hiervan kan zijn op mijn gezondheid. Zo’n drie jaar geleden koos ik ervoor om mijn antidepressiva af te bouwen. Ik zat best goed in mijn vel en mijn stemming was al geruime tijd stabiel. Scarlet had een aantal jaren ervoor dezelfde medicatie met succes afgebouwd, dus dat moest mij ook wel lukken. Toch? Na een paar weekjes gestopt te zijn ging het heel langzaam, zonder dat ik me hier voldoende bewust van was, slechter met mijn stemming.

Mijn bed uitkomen werd lastiger en ik ging weer meer tegen de dagen opzien. Mijn gedachtes werden negatiever. Iedere taak werd weer zwaarder en mijn gedachtes dreven met regelmaat weer af naar de dood. Niet dat ik direct zou zorgen voor een treinvertraging van drie uur, maar het werd weer vaker een thema in mijn duistere gedachtes. Een zogenaamde oplossing voor alle angst en narigheid. Dat wat ik, na heel wat jaartjes puinhoop, in de 7 jaar ervoor had opgebouwd, mijn werk, mijn relatie, een fijne plek om te wonen, kwam ineens op lossere schroeven te staan. Mijn bouwwerk stond op het punt ineen te storten. Hoe kon dat zo plotseling? Waarom was alles ineens zo zwart geworden in mijn leven, terwijl het een aantal maanden geleden nog redelijk wat regenboogkleurtjes bevatte?

antidepressiva en zwangerschapIk was gestopt met het gebruik van antidepressiva. Door Scarlet haar eerdere ervaring wist ik dat het, naast allerlei vervelende symptomen zoals gekke schokjes in je hoofd, een aantal weken heel depressief voelen één van de ontwenningsverschijnselen kon zijn. Bij mij duurde het inmiddels al aardig wat langer dan een aantal weken. Dit waren geen ontwenningsverschijnselen meer. Dit was een terugkerende depressie. Op aanraden van een psychiater bouwde ik de antidepressiva weer op. Tezamen met wat goede gesprekken wist ik mezelf terug te vechten uit die grauwe regen.  Moet ik deze stabiliteit, dat wat ik heb opgebouwd, nu opnieuw op het spel zetten voor een zwangerschap? Jeetje, wat ingewikkeld!

Op zich heb ik er namelijk wel alles voor over om een zo gezond en gelukkig mogelijk kindje op aarde te zetten. De vraag is alles wanneer dit kindje zo gezond en gelukkig mogelijk is. Is dat zonder antidepressiva, maar mogelijk met een depressieve moeder óf is dit mét antidepressiva maar mogelijk met nare ontwenningsverschijnselen in de eerste dagen na de geboorte. Alleen al bij het idee van die ontwenningsverschijnselen moet ik huilen. Dat wil ik mijn kindje niet aandoen. Ik wil niet dat het de eerste dagen na de geboorte mogelijk trilt en extra huilt. Hoe kan ik dat mijn baby bewust aandoen?

Dan komt nog de vraag rondom borstvoeding. Kan ik bij het gebruik van Citalopram wel borstvoeding geven of krijgt het kind dit dan ook binnen? Kan ik dan beter geen borstvoeding geven? Het is iets wat ik wél graag zou willen proberen, maar uiteraard niet ten koste van de gezondheid van het kind. We hebben hier, als dit niet mogelijk zou zijn, wel een eventuele oplossing voor gevonden, omdat in dit geval Scarlet ook borstvoeding zou kunnen geven. Binnenkort hebben we hiervoor een afspraak met een lactatie deskundige. Het lijkt Scarlet super bijzonder om, als ze het kindje niet draagt, wel borstvoeding te kunnen geven. Tegelijkertijd wil ik los van deze mogelijkheid alsnog een weloverwogen keuze hierin maken.

Naast dat ik hiervoor binnenkort een afspraak heb met een arts, heb ik zelf ook al de nodige informatie opgezocht. Handig voor mij en wellicht ook voor jou, indien je antidepressiva slikt en een kinderwens hebt. Waar vroeger juist werd gezegd dat gebruik van antidepressiva flinke nadelige effecten zou hebben op de baby, is het volgens nieuw onderzoek juist schadelijker om het niet te gebruiken terwijl je het wel nodig hebt. Ook het verlagen van de dosering zou geen verschil brengen. Een op de zes vrouwen krijgt tijdens of vlak na de zwangerschap te maken met een depressie. Dat is een behoorlijk aantal!

Een vrouw die door een depressie minder goed voor zichzelf zorgt of zich hierdoor minder aan de baby kan hechten, vormt meer risico dan het slikken van medicijnen. Het verlagen van de dosering zou er enkel voor kunnen zorgen dat depressieve klachten alsnog tevoorschijn komen. Tot op heden zijn er ook geen duidelijke aanwijzingen voor een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen bij het gebruik van de nieuwere middelen. Wel geldt voor al deze medicatie het risico op ontwenningsverschijnselen bij de pasgeboren baby. Deze uiten zich onder meer in het slecht drinken, verhoogde prikkelbaarheid, trillen en verminderde reflexen in de eerste dagen/weken.

antidepressiva en zwangerschapTijdens mijn Google research kwam ik terecht bij de POP-poli. Een expertisecentrum in Amsterdam op het gebied van zwangerschap en psychiatrie, speciaal opgericht om (aanstaande) moeders met hun ongeboren of pasgeboren kind te begeleiden. Ze beschikken zelfs over een kraambed, zodat ze moeders met hun baby kunnen coachen en de baby kunnen observeren om de effecten van het gebruik van medicatie op het kind te kunnen beoordelen. Ook vond ik hier een hele handige lijst met medicatie waarvan wordt aangegeven hoe veilig het is tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding. Ik zal hieronder de meest voorkomende noemen, maar wil je de gehele lijst bekijken, kijk dan even hier.

– Cipramil (Citalopram) C2 / H
– Lexapro (Excitalopram) C2 /H
– Setraline (Zoloft) C2 / H
– Fluoxetine (Prozac) C2 / S
– Fluvoxamine C2 / H
– Mirtazapine (Remeron) C1 / H
– Venlafaxine (Efexor) C2 / H

Zwangerschap
C1: Beperkt onderzoek beschikbaar, echter de informatie die er is, is gunstig. Voor zo ver bekend geen verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.
C2: Geen aangeboren afwijkingen waargenomen, wel farmacologische effecten (ontwenningsverschijnselen pasgeboren baby). Veiligheid van het middel afwegen tegen de indicatie om het middel te gebruiken.

Borstvoeding
H: Handhaven. Borstvoeding en medicijngebruik veilig te combineren.
S: Stoppen. Borstvoeding en medicijngebruik niet veilig te combineren. Bij voorkeur een veiliger geneesmiddel kiezen, anders borstvoeding (tijdelijk) stoppen.

antidepressiva en zwangerschapZoals de lijst het beschrijft, zou ik mijn medicatie dus wel kunnen blijven gebruiken, maar moet er wel rekening gehouden worden met ontwenningsverschijnselen. Borstvoeding lijkt dan weer geen problemen te geven. Tja, lastig. Er lijkt namelijk geen enkel medicijn te zijn waarvan je kan zeggen dat het 100% veilig is en geen ontwenningsverschijnselen geeft. Ik denk dat het vooral verstandig is om het met een specialist te bespreken.

Iedere situatie is natuurlijk anders, net zoals de ernst van de depressie. Slik je medicijnen en heb je een kinderwens of ben je al zwanger zonder erover nagedacht te hebben, raadpleeg dan altijd een arts. Ik moet eerlijk bekennen dat ik er ook pas later serieus over nadacht tijdens onze zoektocht naar een donor. Ik gebruik mijn medicijnen al zoveel jaar, dat het voor mij iets “normaals” is geworden. Ik stond er helemaal niet bij stil dat mijn medicijngebruik wellicht nadelige effecten zou kunnen hebben tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding. Binnenkort vind je hierover een uitgebreid interview op onze blog met een lactatiekundige.

Gebruik jij medicijnen en heb je een kinderwens of heb je inmiddels al een kindje terwijl je tijdens de zwangerschap antidepressiva slikte, dan ben ik erg benieuwd naar jouw ervaringen…