We hadden het vooraf uitvoerig besproken en er goed over nagedacht. We wilden ons kindje het eerste jaar zelf opvoeden. Op die manier raakt hij veilig gehecht en voelt hij zich geborgen en vertrouwd. Klopt allemaal. Complimenten kregen we over hoe goed gehecht Hunter was en hoe fijn dat hij het eerste jaar ‘gewoon’ bij ons thuis kon blijven. We stonden er helemaal achter en hadden een beetje te doen met moeders die hun kindje van drie maanden al naar de opvang moesten brengen. Zo is de natuur toch niet bedoeld? Onze individualistische welvaartsmaatschappij dwingt ons hiertoe, maar het hoort niet bij de natuurlijk ontwikkeling van een kind. Toch…?
Een aap, waar we als mens het meest verwant aan zijn, draagt zijn kleintje toch ook overal mee naartoe? Brengt het toch ook niet naar volkomen vreemden om zelf bananen te gaan zoeken? …dat was wat ik zei tegen een recente raadgever. ‘Apen gaan ook niet naar school en hoeven ook geen geld te verdienen’ ..was haar antwoord. Wellicht was mijn vergelijking met de apenfamilie ietwat te simpel. Maar goed, terug naar waar ik begon: wat goed dat we ons kindje zijn eerste jaar veilig thuis kunnen laten opgroeien. Zonder opvang, oppas of gastouder. Familie woont vrij ver weg, waardoor er daarentegen ook geen sprake was van een wekelijks bezoekje. Op het bezoeken van mijn moeder, die dichtbij ons in een verpleeghuis verbleef, na. En eerlijk is eerlijk, echte sociale dieren zijn wij ook niet.
Nooit meer iets samen doen
Voor een afspraak naar de bank. Een nieuwe keuken uitzoeken. Een afspraak bij de huisarts. Een bezoek aan de kapper. Een kind kan je niet zoals een hond even thuislaten. Overal moet hij mee naar toe. Dat is, zeker als je een hypotheekgesprek van drie uur hebt, niet altijd even handig. Bovendien wil je na de intense weken rondom de geboorte en eerste levensmaanden van dat kleintje ook wel eens even samen weg. Een avondje uit eten. Een bezoekje aan de bioscoop. Dat is niet alleen voor ons goed, maar ook voor hem. Het af en toe echt even tijd voor onszelf nemen en in onze relatie steken, maakt ons leukere ouders. Meer ontspannen. Bovendien was mijn thuiswerken de eerste maanden redelijk te combineren, maar hoe ouder hij wordt, hoe minder goed dit te combineren valt.
Misschien was het langzamerhand goed om eens rond te gaan kijken naar een fijne plek waar ons kleintje met vaste regelmaat naar toe kon. Een oppas aan huis? Dat zou kunnen, maar het leek ons voor hem juist zo fijn om wat met andere guppies te kunnen spelen. Hij mag immers best wat socialer worden dan ons… Een gastouder? Dat was inderdaad ook een optie. Toch twijfelden we te veel. Het voelde wat kneuterig en vreemd zo in iemand anders zijn huis, …terwijl het dat natuurlijk helemaal niet hoeft te zijn. Kinderopvang dan maar. Hier hadden we voor zijn geboorte al eens naar gekeken. Bij ons in de omgeving hadden we niet dat juiste gevoel gekregen met een opvang. De meesten waren zo massaal. Dan maar een stukje rijden…
Kleinschalige kinderopvang
In Zeist vonden we een heel kleinschalige, antroposofische opvang. We waren er al vaak langsgelopen en het was er eigenlijk altijd rustig. Geen geschreeuw, weinig gehuil en een prachtige bostuin achter ‘het schooltje’, want zo zag het eruit. Met ongeveer 6 andere kindjes in een groep en twee enorm zachtaardige groepsleidsters. Dit moest hem worden. De eerste keer ging hij spelen heen. Hij keek zijn ogen uit. Luisterde naar het gezang van de leidsters en kroop geïntrigeerd richting de andere kindjes. Dit voelde wel goed. Ik ging weg en bleef in de ruimte ernaast zitten. Na 10 minuten hoorde ik een paniekerig hard gehuil. Ik herkende het uit duizenden. Hij was erachter gekomen dat mama er niet meer was….
Wennen, het is gewoon een kwestie van wennen. Na zeven keer wennen… mama op de gang, een uur wachten, … ging het slechts 1 keer redelijk. De andere keren huilde hij in totale paniek bijna een uur vol. In overleg met de leidsters besloten we dit niet langer dan 45 minuten te laten duren. Het moest geen traumatische ervaring worden. Want hoe vaker we probeerden, hoe meer hij ons in de gaten ging houden en hoe extremer hij reageerde op ons vertrek. Nu staan we op een kruispunt. Hoe verder?
Eenkennig
Tussen acht en 16 maanden bevindt een kindje zich in de eenkennigheidsfase. De fase waarin scheidingsangst om de hoek komt kijken. Er wordt vanaf dan duidelijk onderscheid gemaakt tussen bekend en vreemd. Wij zijn bekend. Mijn moeder – die hem helaas slechts 1 maal in haar leven tot dusver echt heeft kunnen vasthouden – grappig genoeg ook. Een aantal mensen bevinden zich in een twijfel-fase en de rest behoort tot de groep van vreemden. Zo gauw de bekende uit het oog verdwijnt is er paniek. Vrijwel ieder kind gaat door deze fase heen, maar het verschilt per kind hoe deze angst zich uit. Het is onder andere afhankelijk van temperament. En hoe meer ‘vaste verzorgers’ een kindje heeft, hoe eenvoudiger het vaak door deze fase heen komt.
Hebben we iets fout gedaan?
Hebben wij dan iets fout gedaan door ervoor te kiezen het eerste jaar samen enkel zijn vaste verzorgers te zijn? Die vraag heb ik mezelf de afgelopen weken meerdere malen gesteld. Ik denk het niet. Daarnaast denk ik dat het ook niet per se een bewuste keuze van ons was. De situatie was er gewoonweg ook niet naar. Een aantal professionals op dit gebied die ons vrij goed kennen, hebben dit gelukkig ook kunnen bevestigen. Zelfs de kinderopvang gaf aan dat er niets beter is dan je kind de eerste periode zo lang mogelijk als ouders zelf grootbrengen. Daar kon geen oppas, kinderopvang of gastouder aan tippen. Dat ons kleintje veilig aan ons gehecht was stond tenslotte als een paal boven water. Voor twee moeders die zelf de nodige problemen in hun leven hebben gehad met hechting is dat een heel mooi compliment.
Kinderopvang: goed of slecht?
Er zijn ongelooflijk veel artikelen geschreven over de positieve en negatieve invloed van kinderopvang. Hier waag ik mij dus verder niet veel meer aan. Ik denk dat kinderopvang positief kan werken als het voldoende kleinschalig/rustig is en er adequate aandacht is voor ieder kind. Het stressniveau van het kind is hierin heel belangrijk. Tenslotte moet het ook gewoon passen bij het kind. Dat we rond 9 maanden zijn gestart met het wennen aan kinderopvang, was misschien geen goede timing. De stress rondom ons vertrek loopt nu zo enorm op, dat ik betwijfel of het goed is om door te zetten. Waar ligt de grens? Wanneer hebben we lang genoeg geprobeerd en wanneer is het doorzetten een kwestie van over gezonde grenzen heengaan? Tips zijn welkom.
Kinderopvang, gastouder, oppas, au pair… we zijn benieuwd wanneer, na lange tijd, weer eens ons eerste avondje samen uit zal zijn. We’ll keep you posted.
31 Comments
Anoniem
Ja, lastig. Geen ervaring, geen tips. Maar ik vroeg me af hoe het gaat bij Joen en/of Jolieke. Hoe reageert hij op hen als jullie er niet zijn?
Tipje van een hele andere orde: zet een sterretje bij email;-) Die is kennelijk verplicht, maar dat is niet helder voor het posten.
Mirjan
Lastige situatie… wij hebben de luxe met grootouders aan beide kanten in de buurt die op kunnen passen. Voor adviezen die binnen jullie straatje passen, denk ik dat de besloten Facebook pagina van Kiind vol zit met moeders met dezelfde ervaring:)
Daphne
Herkenbaar en een moeilijke keuze! Wij hebben ook altijd bewust gekozen om hem thuis te houden met behulp van opa’s en oma’s als oppas, extreem luxe en fijn. Inmiddels is hij 2 geworden en is hij gestart op de peuterspeelzaal. Tranen met tuiten en hartverscheurend afscheid, maar het grote verschil is dat hij me daarna wel vrolijk zegt: “ mama, schooltje leuk!! “
Sandra
Zo herkenbaar ons zoontje is 15 maanden. Maar na 9 maanden gehuil op de opvang hebben we het besluit genomen dat ik stop met werken. Het is niks voor hem zon drukke omgeving met 9 andere kinderen.
Ons zoontje Gunnar is ook heel erg eenkennig. Natuurlijk is dat heel mooi dat hij goed gehecht is. Maar soms is het wel vervelend omdat we geen oppas zomaar kunnen laten komen.
Lisanne
Ik snap de hele gedachtegang over hechting, maar de eerste zinnen van je artikel impliceren wel dat het gunstiger is voor de hechting als een kind het eerste jaar thuis blijft.. dat is niet zo 🙂 een kind kan prima veilig gehecht zijn als het met 3 maanden naar de crèche gaat.
Kim
Jaa moeilijk hè.. onze oudste was ook ongeveer 10 maanden toen we genoodzaakt waren opvang te regelen ivm werk.. mijn ervaring is om in ieder geval echt afscheid te nemen als je gaat, hoe aantrekkelijk het ook lijkt stiekem weg te glippen. Bij ons ging het snel beter hoewel afscheid lang lastig bleef.
Leonie
Allereerst: de bewuste keuzes die jullie maken rondom Hunter zijn opvoeding zijn nooit fout: het is ten slotte jullie keuze. Dat anderen er anders over kunnen denken is nou eenmaal een feit: zij zijn jullie niet.
Volg je gevoel, maar besef je ook dat hoe jullie er in staan ook zijn weerslag kan hebben op Hunter. Staan jullie allebei wel écht achter een kdv? Of waren er vanaf begin twijfels?
Iris
Ik ben jaren lang vaste oppas geweest van onder andere een baby van -toen ik daar voor het eerst kwam- 6 maanden, toen hij een maand of 8/9 was had hij ook last van van eenkennigheid dus ik denk niet dat het heel veel had uitgemaakt. Doe wat voor jullie goed voelt!
Riv
Of ‘n kindje wel/niet bij zn ouders wil blijven en huilt , zegt niks over veilig/onveilig hechting. Veilige hechting betekent óók dat ‘n kindje kan gaan spelen en vertrouwen heeft dat mama terug komt. Hunter zit nu précies in de eenkenigheidfase, het was anders geweest wanneer jullie hem al vanaf 3 mnd naar KDV hadden gedaan. Probeer het ná deze fase nog eens rustig bv vanaf 1,5jr
Riv
En als je het nog weer probeert; echt even volhouden sommige kindjes hebben nou eenmaal wat langer nodig. Vaak genoeg kinderen gehad die eerst de boel bij elkaar schreeuwde. Als je een vertrouwde/bekende gastouder weet te vinden ook prima optie. Werkt dan hetzelfde als bij een klein schalig KDV
Kim
Gewoon doen wat goed voelt en niet twijfelen over de keuzes die je gemaakt hebt en nog gaat maken. Mijn zoontje is nu 14 maanden en gaat sinds 6 weken naar kdv. Hij vindt dit prima na 10 minuten. Ook wij hebben geen oppas en niet veel bezoek.
Ieder kind is anders en het kan moeilijk zijn. Ik zou het over een paar maanden weer proberen op het kdv. of gastouder.
Liesbeth
Het klinkt alsof Hunter midden in de eenkennigheidsfase zit. Dat maakt wennen in een nieuwe omgeving extra lastig. Als de mogelijkheid er voor jullie is zou je er voor kunnen kiezen om Hunter tijdelijk, totdat hij over deze fase heen is thuis te houden en dan er voor zorgen dat hij in deze fase steeds wat vaker in contact komt met vreemden. Na deze fase zal het in principe wat makkelijker wórden.
Frederique
Eens met Lisanne’s punt, veilig gehecht zijn kan ook wanneer een kindje wel naar de kdv gaat. Mijn dochter gaat vanaf 3 maanden, wanneer ik haar nu afzet ziet ze me geeneens meer zo leuk heeft ze het er! Terwijl thuis ik de keuken maar in hoef te lopen mét aankondiging en ze in huilen uit kan barsten. Om maar aan te geven dat gehechtheid zeer complex is en een kdv ook ontzettend leuk kan zijn!
Liesbeth
Als je het na de eenkennigheidsfase het weer probeert dan echt volhouden.. Als je toch besluit om door te zetten is het misschien een idee om een afscheidsritueeltje te maken en wellicht een vertrouwde knuffel of doekje met jullie geurtje er op meegeven? De grens is lastig te bepalen maar het is belangrijk om jullie gevoel te volgen. Als het genoeg is dan is het genoeg!
scarlet & joyce
@Lisanne & Frederique Zeker! Dat is ook niet wat er staat. Veilige hechting heeft verder geen oorzaak/gevolg verband met opvang.
Roos
Ik ben het eens met Kim. Hebben jullie al geprobeerd echt afscheid te nemen? Dan kan hij dit koppelen aan jullie terugkomst. Het lijkt mij eng om elk moment jullie kwijt te kunnen zijn, terwijl als jullie er een afscheid aan vooraf laten gaan, het een stuk duidelijker wordt. Natuurlijk is hij ook verdrietig bij het afscheid, maar dan is het in ieder geval duidelijk wanneer jullie weggaan.
Jacolien
Goh, lastig zeg!
Wij hebben de luxe van opa’s en oma’s die oppassen. Dus onze zoon van 10,5 maand gaat niet naar een kdv of gastouder.
Eenkennigheid is vooral bij mij als ik wegloop en met naar bed brengen nu ook.
Ik probeer overdag regelmatig toch weg te lopen en tegen hem te blijven praten zodat hij weet dat ik terug kom. Soort thuis oefenen, misschien helpt dat als jullie dat nog niet deden 😉
Anoniem
Ik denk dat hij er nog wat langer aan moet wennen en daar echt doorheen moet. Helemaal niet leuk en begrijp wel dat jullie dat niet willen. Ik werk zelf op een kleinschalig kdv, max 10 kids. Voor avondjes weg is een gastouder aan huis wel weer heel geschikt. Een flexibele gastouder die zowel overdag als avonden beschikbaar is. Heb ik jaren gedaan, had het heel graag bij jullie willen doen haha 🙂
Jorien
Hier ook een heel erg verdrietig kind zodra ik of pappa verdwijnt. Oma gaat een beetje, en verder is het allemaal niks behalve sinds kort onze oppas aan huis. Een super leuk meisje van 16, en bij haar is er gewoon niks aan de hand. We zijn afgelopen week voor het eerst sinds een jaar samen uit eten geweest en het ging vlekkeloos. Aan her verdriet al veel geprobeerd te doen maar ter vergeefs tot nu
Marte
Mogen jullie op het Kdv niet samen met hem wennen? Als in; samen erheen, daar spelen en na een steeds langere tijd weer samen naar huis? En dit net zo lang tot het Kdv, de andere kindjes én de leidsters ook een veilig zijn voor hem? Dan pas gaan proberen om steeds een beetje meer los te weken en uiteindelijk dan hem pas een poosje alleen te laten, na een duidelijk afscheid?
Manon
Als je weg gaat, zou ik inderdaad kiezen om goed afscheid te nemen (kusje, knuffel, zwaaien aan de raam) en dan ook weg te gaan. Herhaal dit ritueel iedere keer, zodat Hunter eraan gewend raakt.
Goed afscheid nemen is belangrijk, stiekem weg gaan zorgt meestal voor paniek. Weggaan is vervolgens ook weggaan, niet nog 3 keer terug bij mama in de armen en nog 5 keer naar binnen lopen!
Steffie
Mijn oudste zoontje ging ook met negen maanden. Was ook elke keer een drama en ik weet nog dat ik zo vaak tegen mijn man heb geroepen; ik haal hem eraf, dan stop ik wel met werken. Maar uiteindelijk ben ik zó blij dat ik heb doorgezet. Na een maand of drie/vier stopte het gehuil, en ging meneer opeens met het grootste plezier naar schooltje….
Steffie
En inderdaad; neem echt afscheid, en laat niet merken dat je het er zelf ook moeilijk mee hebt, want dat voelen ze. Bij mijn tweede was ik daar veel beter in en guess what; die was binnen drie weken al volledig gewend….
JR
Ten eerste; fantastisch dat jullie het zo kunnen regelen dat er altijd één van jullie thuis is! Ik begrijp jullie, over je twijfels bij hechting.
Mogelijk is een gastouder bij jullie thuis een goede tussenweg. Hunter blijft dan in zijn veilige omgeving, en jullie kunnen werken naar langer weg zijn van huis. Als hij ouder is (1,5jr bijv) kun je een KDV nog maals proberen!?
Denise
Heerlijk dat jullie hem de basis hebben kunnen bieden van altijd iemand thuis. Ik ben zelf gastouder en heb hier 4 dagen jn de week andere kindjes over de vloer. Ons eigen dochtertje is altijd bij mij dus ik hoef mijn kindje nooit weg te brengen. Lijkt me vooral voor Hunter nu fijn wanneer hij op een plek komt waar hij met andere kindjes kan spelen. En als hij daarjullienogbijnodigheeftisdatprima
Ingrid
Onze oudste ging met 3 maanden oud al twee volle dagen per week naar de opvang. Dat vond ik heel snel, maar ivm mijn werk kon het toen niet anders. De jongste was een half jaar toen ze naar de opvang ging. Ze zijn nu 5 en 7 jaar, en absoluut veilig gehecht. Ze zijn, juist door de opvang denk ik, heel sociaal en gewend dat ze rekening moeten houden met andere kinderen.
Ingrid
Oja, het is al wel gezegd, maar deze tip werkte bij ons heel goed: hou het afscheid op het KDV kort. En ga ook weg als je zegt dat je weg gaat. Anders schept het verwarring voor Hunter. Echt, het wordt beter zodra Hunter meer vertrouwd raakt op de opvang en hij over de eenkennige fase heen groeit.
Kim
Ik ben werkzaam op kdv en vind niet dat er een perfecte leeftijd is.Soms heeft een babytje veel moeite. Soms het anderhalf jarige mannetje. Wat ik wel lees is een grote twijfel. En daar gaat het denk ik mis. Als Hunter voelt dat jullie twijfelen gaat hij dat ook doen. Zoals ik hierboven ook las wat echt belangrijk is altijd echt zwaaien, kroelen en weggaan. Nooit wegsluipen.Liefde voor jullie
Mi
Lieve dames, ik heb een zoon van 15 maanden. Mag ik jullie een boek aanraden? Als ik zo jullie vragen en twijfels lees. ‘De onschuldige gevangene’ geschreven door Ingeborg Bosch. Het heeft mijn moederschap sturing gegeven en veel inzichten in wat bepaalde dingen, zoals 45 een kind laten huilen, kan doen. Jullie doen jullie gigantische best!!! Liefs
Femke
Super mooi artikel. Ik heb maar 1 tip: volg jullie gevoel. Jullie doen het fantastisch!
Neeltje
Wij hebben een kleinschalige gastouder gezocht, eentje die “goed” voelde en dezelfde opvattingen heeft als wij omtrent kinderen. Ik wilde de eerste 4x zelf blijven om ons zoontje rustig aan haar te laten wennen. Wij zouden het ook raar vinden om ergens gedropt te worden bij iemand die nog niet vertrouwd is. De 5e keer bleef hij 1 uur en haalde ik hem op, de 6e keer 2uur en zo opgebouwd.